Films over psychiatrische patiënten
neigen nogal eens naar geforceerde sentimenten. Een overdreven
onderliggende boodschap hier, een fijne moraal daar en voor
je het weet wordt het bezoek aan de bioscoop een uitermate
vervelende exercitie. Bij K-PAX (met hoofdletters) ligt dat
net even anders. Moraal en boodschap zijn er wel, maar ze
zijn ondergeschikt gemaakt aan de plot in het algemeen en
de wisselwerking tussen de twee hoofdrolspelers in het bijzonder.
Kevin Spacey speelt de rol van Prot,
een enigszins verwarde man die in New York op Grand Central
Station wordt opgepikt en die tegenover psychiater Mark Powell
(gespeeld door Jeff Bridges) doodleuk verklaart dat hij afkomstig
is van de planeet K-PAX. Het is een bewering die hij tot ieders
verbazing kan staven met minutieuze details over dat deel
van het heelal. Prots verhalen over zijn thuisplaneet vormen
een bron van inspiratie voor de medepatiënten, die stuk
voor stuk opleven en uit hun isolement raken. Intussen zoekt
Powell door, want is Prot wat hij beweert, of is hij iemand
die na een traumatische ervaring zijn heil heeft gezocht in
de identiteit van een buitenaards wezen?
Grote delen van de film draaien enkel
en alleen om de dialogen. Het lage tempo maakt ruimte voor
goed acteerwerk van zowel Spacey als Bridges, die elkaar verbaal
flink te lijf gaan en telkens dichter bij de waarheid komen.
De eerder genoemde verplichte moraal is daarbij minder relevant,
al wordt in de afsluitende scène de boodschap nog wel
via een voice-over met de paplepel naar binnen gewerkt. Het
camerawerk is dik in orde, waarbij aandacht wordt besteed
aan details, mooie plaatjes en effectieve shots. Vorm en inhoud
vullen elkaar wat dat betreft aan, hetgeen een welkome afwisseling
is.
Hoewel de opgedoken bewijzen in de
richting van een bepaalde 'waarheid' gaan, is sprake van een
vrij open einde. Niet alles laat zich immers achteraf verklaren.
Wellicht is dat de bedoeling geweest, maar helemaal bevredigend
is het niet. Beter was het, indien een echte keuze was gemaakt.
Desondanks blijft K-PAX een aantrekkelijke, frisse film met
Spacey, die als gebruikelijk in een goede vorm steekt.
k-pax
- 120 min (iain softley) cast: kevin spacey,
jeff bridges, mary mccormack, melanee murray & alfre woodard
gezien: 27.04.02 - utrecht, camera / studio