Het blijft lachen met Marvel Comics,
de grootste uitgeverij van Amerika. Soms vraag ik me af hoe
het mogelijk is dat men zichzelf überhaupt nog serieus
neemt. De taferelen die zich bij Marvel afspelen, lijken meer
op een variété act dan op het werk van een professionele
uitgeverij. Toen in de jaren zestig Stan Lee en Jack Kirby
met hun zeer innovatieve concepten de uitgeverij op sleeptouw
namen, was werkelijk alles in kannen en kruiken. Ook de decennia
daarna heeft Marvel garant gestaan voor vernieuwende ideeën
en is het een plek voor aanstormend talent geworden.
Maar er is iets misgegaan. Toegegeven,
in de comicwereld is gedurende die jaren wel meer verkeerd
gegaan. Zo leek begin jaren zeventig de veerkracht eruit en
dreigde begin jaren negentig de dappere superheld vervangen
te worden door een moordlustige maniak, maar dat zijn de pieken
en dalen die horen bij een medium dat afhankelijk is van creativiteit.
Eind jaren negentig is het structureel de verkeerde kant op
gegaan. De teruglopende interesse in comics als gevolg van
een verGameboyde doelgroep zorgde voor nerveuze vergaderingen.
Overal. Maar waar bijvoorbeeld DC Comics de interesse in comics
weer wilde aanwakkeren met betere comics, gooide Marvel het
over een andere boeg.
Want wat was het probleem? Comics
als Amazing Spider-Man en Incredible Hulk bestaan al bijna
veertig jaar. Die veertig jaar continuïteit is een loden
last, want een nieuwe lezer zit niet te wachten op een serie
waarvan je eerst alle driehonderdveertig nummers moet kopen.
Dat probleem is ondervangen met het hernummeren van de langst
bestaande series. Een herstart met een nieuwe nummer één.
Maar het probleem is ook, dat veel series hun oorsprong in
de jaren zestig hebben. Het ontstaan van een team als de Fantastic
Four is redelijk gebonden aan die tijd en de problemen die
toen speelden. En veertig jaar na dato verliezen verhalen
over veteranen uit de Tweede Wereldoorlog hun impact. Zelfs
met de door Marvel geïntroduceerde Marvel Time (waarbij
een jaar in comics gelijk staat met zo'n vijf normale jaren)
komt er een punt waarop dergelijke discrepanties niet bevredigend
kunnen worden verklaard. Dan maar geen Marvel Time, moet men
hebben gedacht en meteen werd in series als Spider-Man: Chapter
One en Marvel: The Lost Generation het ontstaan van het Marvel
Universum zonder nadenken overgeheveld van de jaren zestig
naar de jaren negentig.
Beide oplossingen zijn echter schijn
en behandelen vooral de symptomen in plaats van de oorzaak.
Want het herstarten van een serie is een kunstgreep waarbij
de veertig jaar continuïteit wel degelijk een rol in
de verhalen blijft spelen en het moderniseren van de ontstaansgeschiedenis
van alle helden kan niet verdoezelen dat de personages inmiddels
niet meer de jonge tieners zijn die ze ooit waren. Maar nu
heeft Marvel dé oplossing gevonden. Bill Jemas, de
hoogste baas bij de uitgeverij, maakte onlangs bekend dat
later dit jaar het startschot wordt gegeven voor een nieuw
project, namelijk 'Ultimate Marvel.' Het project bestaat uit
twee series, Ultimate Spider-Man en Ultimate X-Men, maar het
is de bedoeling dat volgend jaar meer volgt. Met deze comics
wil Marvel de massa bereiken die zelden een comic heeft gelezen
en inspelen op de hype rondom de film X-Men. Het uitgangspunt
is simpel: we snijden die veertig jaar continuïteit gewoon
weg en beginnen met een schone lei.
Dit houdt in dat we in Ultimate Spider-Man
een vijftienjarige Peter Parker gaan zien die door een spin
wordt gebeten, terwijl in Ultimate X-Men een groepje mutante
tieners met hun nieuwe krachten worstelt, niet meer in 1963
maar in het jaar 2000. Het is een zwaktebod van ongekende
proporties, een harde klap in het gezicht van de trouwe fan,
de definitieve commercialisering, ridiculisering en debilisering
van het medium. En het project verdient keihard op de bek
te gaan, ongeacht de kwaliteit van de nieuwe series en ongeacht
het feit dat een schrijver als Brian Michael Bendis aan de
comics gaat werken. Ultimate Marvel moet de vangrail in worden
gesneden, van de weg worden gedrukt en daarna op de schroothoop
belanden. Want dit heeft niets meer met respect te maken.
Dit is niet ultiem Marvel, maar ultiem stom.